Silent Hill F chứng minh tầm quan trọng của thông điệp nữ quyền trong game

Silent Hill f sẽ spoil nặng, bạn cân nhắc trước khi đọc nha.

Bối cảnh game đặt ở ngôi làng hư cấu Ebisugaoka, Nhật Bản thập niên 60, xoay quanh cô bạn nữ sinh Hinako trong hành trình từ tuổi thiếu nữ đến người trưởng thành. Cô chống lại các định kiến giới và sức ép phải lấy chồng theo sắp đặt. Câu chuyện dần hé lộ những dấu hiệu nhẹ nhàng nhưng không kém phần rõ ràng về việc Hinako từng trải qua bạo hành cả về tinh thần lẫn thể chất trong một xã hội nam quyền.

Ngay từ nhật ký đầu tiên, Hinako kể “ba thường quát mẹ, ném đồ và thậm chí đánh đập chúng tôi.” Chỉ mất chưa đến 5 phút chơi, mình đã tìm được một tạp chí nói phụ nữ hạnh phúc nhất khi phục tùng đàn ông. Với những ai hiểu tiếng Nhật và văn hóa, folklore Nhật, còn rất nhiều manh mối khác giúp làm giàu câu chuyện. Mình, một cô gái nói tiếng Anh chơi game năm 2025, vẫn cảm nhận rất sâu sắc trải nghiệm của Hinako và chủ đề về phân biệt giới cùng bạo hành trong Silent Hill f.

Nói một cách đơn giản, Silent Hill f là câu chuyện kinh dị về những nỗi kinh hoàng mà một cô gái phải chịu chỉ vì tồn tại trong một xã hội nam quyền. Đáng buồn thay, nỗi kinh hoàng trong game dường như đang ảnh hưởng lên phản ứng thật ngoài đời.

Phiên bản mới của Silent Hill bị một bộ phận creator (đa phần là nam) chỉ trích dữ dội, gọi là “tuyên truyền nữ quyền cấp tiến” hay “đống phim mê nữ quyền.” Điều này chẳng mới nhưng vẫn đáng thất vọng. Có những gamer vẫn chưa thể tiếp nhận một nhân vật chính không phải là đàn ông da trắng dị tính. Dĩ nhiên, một số lại thích nữ chính nếu họ được thiết kế quá mức gợi cảm hoặc theo tiêu chuẩn sắc đẹp cực đoan.

Năm 2024, một Twitter user đăng danh sách “chống woke” với hơn 1.400 tựa game được phân loại kèm lý do nên chơi hay bỏ qua. Mặc dù Silent Hill f chưa có trong danh sách, nhưng riêng Silent Hill 2 đã bị gán mác “Không nên chơi” vì chứa “thông điệp phản gia đình, phản nam tính, chống chế độ phụ hệ, ủng hộ đa dạng và bình đẳng, cùng yếu tố ủng hộ LGBTQ+ nhẹ nhàng.”

Bên cạnh đó, ngay khi Silent Hill f ra mắt, nhiều mod bắt đầu xuất hiện nhằm “tăng độ sexy” cho Hinako – một cô gái tuổi teen. Modding là chuyện bình thường trong cộng đồng PC, ví dụ như mod “bỏ sương mù” biến Ebisugaoka thành làng lành mạnh hay các mod nâng cao hiệu năng game.

Tuy nhiên, mod phổ biến như “make Hinako cute hơn” với nét mặt trẻ con hay mod “con gái kế bên” khiến Hinako nhìn như em nhỏ hơn hẳn lại thu hút hàng nghìn lượt tải. Trong khi cốt truyện và kết thúc game khẳng định Hinako thực chất ngoài 20 tuổi, game vẫn miêu tả cô là học sinh trung học suốt cả câu chuyện.

Trên một thread Steam, khi ai đó phàn nàn về việc game bị kiểm duyệt cảnh “nhìn lén váy,” một người vào bình luận “hãy ghi tên tôi vào danh sách vì tôi tức quá đã cài mod nude thẳng thừng.” Một mod tự nhận “gooner” khiến Hinako gần như không mặc gì đã được tải hơn 3.200 lần.

Phải nói rõ, nguy cơ kiểm duyệt online ở Mỹ đang rất thực tế như Kid Online Safety Act – luật này yêu cầu các nền tảng game phải kiểm soát nội dung chặt chẽ để “bảo vệ” trẻ em, dễ khiến rất nhiều nội dung bị gỡ bỏ. Thêm nữa, các tổ chức chống nội dung “không phù hợp” như Collective Shout liên tục gây áp lực để Steam cấm hoặc xóa các trò chơi mang yếu tố người lớn. Đáng chú ý là nhiều game bị nhắm đến có nhân vật LGBTQ+ và gần như không hề có nội dung gợi cảm. Thiết kế không cho phép những cảnh “nhìn lén” nhân vật nữ đang vị thành niên không phải là hành động kiểm duyệt.

Hinako không phải nhân vật duy nhất bị mang ra chế nhạo hay làm mod viral. Trong game có một câu đố cần kéo chốt khỏi bù nhìn ở cánh đồng lúa ở Fog Town, đa phần bù nhìn là những cô gái trong trang phục học sinh rách rưới bị biến dạng khủng khiếp. Thân hình uốn éo như đau đớn, khuôn mặt thì như đang chịu hành hạ triền miên. Có thể nhà phát triển cố tình tạo hình như vậy để thể hiện sự đối xử tồi tệ và cái nhìn từ góc độ nam giới, nhưng một số người chơi thì đùa cợt bằng những clip hài nhảm nhí. Có người còn nói “vợ tao biết rồi” khi tạo dáng đứng phía sau bù nhìn nữ sinh, hay chọc bai đội dev Konami khi chế những bù nhìn cúi xuống lộ “chỗ kết nối chân nhựa với thân búp bê.”

Trên một thread Steam khác, khi ai đó đăng bài xin mod nude Hinako, một người vào cmt “Tôi tự hào khi thấy bạn là chiến binh công lý cho nhân vật hư cấu.” Câu này đáp lại một người khác hỏi IP của người đăng bài.

Nói đơn giản, việc xem nhẹ hay phủ nhận phản ứng quá gợi cảm hóa nhân vật Hinako chỉ vì cô là nhân vật hư cấu cho thấy sự thiếu hiểu biết về phương tiện truyền thông. Mình đã tỉ mỉ dò khắp bản đồ để tìm tài liệu, những trang nhật ký hé lộ cuộc sống phụ nữ và các bé gái ở Ebisugaoka thế nào. Chỉ cần khám phá nhẹ cũng thấy cả tá sưu tập chứng minh sự áp bức nam quyền lên phụ nữ, kể cả những nhân vật không tên tuổi. Chẳng hạn như một lá thư chi tiết của một người phụ nữ không rõ danh tính kể về việc bị chồng rượu chè đánh đập khủng khiếp. Dù bạn vội hoàn thành game hay chỉ tập trung chiến đấu, đoạn hội thoại và cảnh cắt cho đủ cũng đủ để thấy rõ chủ đề bạo lực với phụ nữ xuyên suốt Silent Hill f.

Đây không phải câu chuyện đạo đức hay phản đối modding nhân vật nữ nói chung. Có rất nhiều mod “người lớn” không hề độc hại. Hồi hè vừa rồi, các trang mod đầy tải tuỳ chọn trang phục và không trang phục cho Eve – nữ chính trưởng thành của Stellar Blade. Vấn đề chính nằm ở ngữ cảnh, và vì sao các mod này lại gây sốc với Silent Hill f. Nhiều mod lại trái ngược hoàn toàn với chủ đề chính về bạo hành phụ nữ, thay vào đó củng cố việc sex hóa thái quá nhân vật trong câu chuyện.

Tưởng chừng dễ gọi đây là các phản ứng phân biệt giới mang tính bẩn thỉu hay mod Hinako có phần creepy, nhưng ngẫm kỹ thì cái việc vật thể hoá Hinako hay các nhân vật khác trong Silent Hill f lại mang một ý nghĩa sâu sắc đáng sợ. Nói cách khác, việc sex hoá thái quá này là sự phản bội đối với cả thương hiệu Silent Hill và truyền thống khai thác đề tài bạo lực với phụ nữ qua mảng kinh dị.

Cũng như Hinako cảm thấy cô đơn khi chơi Space Wars, mình cũng như lạc vào hành tinh khác khi trải nghiệm Silent Hill f mà vẫn theo dõi các clip viral và streamer về game. Có một cảnh rất quan trọng khi Hinako đối diện với ba mình, cô trách móc về bạo hành, và trách cả mẹ vì đã bao che, trước khi ba trở thành quái vật kinh dị. Trong nhật ký, Hinako viết đây là “bản chất thật” của ba – một con người khi mất kiểm soát vì cơn giận. Khi mình bước vào trận đánh trùm với người ba vốn lẽ ra phải là nguồn yêu thương vô điều kiện, trong bụng đã dâng lên một cảm giác buồn thẳm khi tưởng tượng Hinako bị phơi bày, thậm chí bị gợi cảm hoá trong khoảnh khắc đau thương đó.

Tương tự, mình cũng bị ám ảnh khi xem cảnh nghi lễ hôn nhân kinh hãi nơi cõi linh hồn với Fox Mask, đặc biệt là khi mặt Hinako bị cắt rời rồi thay bằng cái mặt nạ. Hinako dần mất đi quyền kiểm soát bản thân, mất dần chính mình theo cốt truyện, mà một số người chơi lại cố tình tước đoạt cô cả về thân xác.

Mình thấy một cảm giác bất an rất quen thuộc khi nhập vai Hinako – cảm giác mà chắc nhiều chị em cũng từng trải qua – chiến đấu với các quái vật như đại diện chung cho kiểu cách đối xử với cô nơi làng. Ví dụ như quái vật Fog Town cực kỳ “thân mật” với Hinako, nhưng lại phớt lờ mấy thằng con trai. Khác với đám quái vật còn lại chỉ biết đấm đá hay đốt cô trong các animation bắt giữ, con quái này liếm mặt Hinako để rút hết sanity lẫn máu cô.

Chị em nào cũng gặp những phiên bản khác nhau của mấy con quái này ngoài đời: là mấy gã quấy rối, là “nice guy” nham hiểm chuyển sang bạo lực nếu bị từ chối, hay gamer giấu mặt sẵn sàng chửi bới phân biệt giới và đe dọa hiếp dâm trong các trận online. Đáng ngại hơn, thống kê toàn cầu chỉ ra 1/3 phụ nữ từng trải qua bạo lực giới, 1/4 các cô gái 15-19 tuổi từng bị bạn tình bạo hành.

Thế giới kinh dị trong Silent Hill f ở nhiều mặt thực sự chẳng xa lạ gì với thực tế ngoài kia, và cách cộng đồng phản ứng cũng cho thấy câu chuyện của Hinako có sức chạm sâu đến vậy, dù cô phải đấu tranh với những con quái vật rùng rợn. Đó là độ sâu của câu chuyện.