ROG Xbox Ally: Phần cứng ấn tượng nhưng bị kéo lùi bởi phần mềm phiền toái

Có một điều vẫn cứ khiến mình mê mẩn với các thiết bị chơi game cầm tay PC: đó là cảm giác cứ rút máy ra từ balo, chơi mượt từ Dark Souls 3, Cyberpunk 2077 cho tới Skyrim, mà đồ họa, hiệu năng chẳng hề thua kém so với một chiếc máy console hay PC “xịn”. Với mình, những handheld gaming PC vẫn chưa phải là thứ bình thường đến mức “bình thường”, nên việc có trong tay “sức mạnh của mặt trời” – như lời ông bác sĩ tài ba Otto Octavius từng nói – theo nghĩa đây là thư viện game Steam, Xbox và GOG, vẫn luôn là một cảm giác rất “ấm áp”.

Nhưng mà giờ thì số lượng thiết bị này đã nhiều đến mức cạnh tranh lấn át nhau rồi. ROG Xbox Ally và ROG Xbox Ally X là hai cái tên mới nhất gia nhập thế giới handheld gaming PC, và nếu có nói về chuyện “dẫm chân” thì đúng là họ đang mang giày thép, giậm chân rất mạnh ấy.

Như tên gọi, ROG Xbox Ally và Ally X là phiên bản mới của những chiếc máy Asus đã có mặt từ vài năm nay, chỉ khác là lần này họ “khoác” thương hiệu Xbox lên mình. Nhưng thật ra thì cũng chẳng có quá nhiều thay đổi, hardware hầu như giống hệt, chỉ mới có một số điểm chỉnh sửa nhỏ được làm theo các mức độ thành công khác nhau.

Mình đang dùng chiếc Xbox Ally X, và đừng hiểu nhầm nhé, đó là một thiết bị rất mạnh, cho phép mình nằm trên giường, chơi đủ loại game từ cũ đến mới như đang chơi trên console hay một PC đủ mạnh vậy. Mình rất vui khi có thể “cày” Dark Souls 3 lần nữa, và thử cả những tựa game Xbox sắp ra cũng mượt mà trên máy. Đó đúng là một trải nghiệm tuyệt vời. Tuy nhiên, mình cũng từng trải nghiệm tương tự trên chiếc Ally đời 2023, cũng như trên bản Ally X 2024 này.

Chính vì thế, Xbox Ally X trở thành một trong những trải nghiệm máy chơi game cầm tay mà mình cảm thấy rất “bình thường” và không có gì quá đặc biệt. Mình cũng nhận ra mình đang ở một vị trí cực kỳ đặc quyền khi có cơ hội “đụng” rất nhiều handheld gaming PC, nên đôi khi đó không phải dành cho mình. Cái máy này sẽ phù hợp hơn cho những ai chưa từng chuyển sang dùng handheld gaming PC mà muốn thử. Nhưng thật lòng mà nói, mình cũng chưa chắc đã giới thiệu Xbox Ally hay Ally X làm lựa chọn khởi đầu.

Trước khi nói tiếp lý do, mình muốn làm rõ luôn đây là gì và điểm đặc biệt của nó là gì. Giờ như đã đề cập, đây về cơ bản chính là chiếc ROG Ally X mà Asus ra mắt năm ngoái. Điểm khác biệt lớn nhất về cấu hình bên trong là chip xử lý: Asus Ally X dùng AMD Ryzen Z1 Extreme, còn Xbox Ally X dùng AMD Ryzen AI Z2 Extreme. Điều này mang lại chút tăng hiệu năng nhỏ, nhưng hầu như không đáng kể để làm sóng gió lớn.

Còn lại thì dung lượng lưu trữ, pin, và màn hình IPS 1080p tần số quét 120Hz vẫn giống y chang. Trải nghiệm chơi game trên cả hai máy sẽ gần như không có khác biệt với hầu hết người dùng.

Điểm phân biệt rõ ràng nhất nằm ở thiết kế và phần mềm. Về thiết kế, Xbox Ally X cầm đầm tay và thoải mái hơn bản gốc nhiều, vì kiểu dáng bây giờ bám sát những gamepad quen thuộc, thuận tiện cho việc chơi game lâu dài, không cứng ngắc và vuông vức như trước. Ally X còn trông có phần “xịn” hơn nhờ phần mặt trước có hoa văn độc đáo lấy cảm hứng từ PS5, với chữ ROG và Xbox nhỏ xíu in dày tạo cảm giác bề mặt sần sùi, tuy nhỏ mà đẹp nha. Đặc biệt nhất không đâu khác chính là Xbox Ally X dùng cơ chế Impulse Triggers giống như tay cầm Xbox Series X và S. Tức là phản hồi rung và xúc giác được nâng cấp hẳn, không chỉ cảm giác đã tai mà còn tương thích với hành động trên màn hình, như kiểu cảm nhận lực kéo cò súng khác nhau trong FPS hay cảm giác vô lăng ô tô tùy dạng xe khác nhau trong game đua xe. Cái này mình khá ưng luôn.

Tuy nhiên cái giá phải trả là máy nặng và dày hơn đôi chút (từ 678g lên 715g). Đây là kiểu “tuỳ người tuỳ gu”, tuỳ bạn có thể chịu đựng việc cầm máy hơi nặng trong thời gian dài hay không. Với mình thì đây là điểm trừ, vì khiến máy kém “gọn nhẹ tiện lợi” so với cái Ally đời trước. Phần tay cầm kiểu điều khiển khiến hầu như tất cả các case mình đang dùng đều không khớp, và các case mới cũng đồ sộ hơn.

Cho những bạn nghiện cực đoan mà muốn nhét máy vào túi ba lô mà “xài xông xênh” thì thiết kế này khá khó chịu đấy. Mình từng mang máy bằng đeo chéo mà cảm giác chẳng thoải mái tý nào. Khi đi du lịch, mình thường cất máy trong túi đeo cùng hành lý cá nhân. Các bản Asus đời trước dễ dàng “lọt” vào đó dù có case hay không, và mình vẫn có thể sắp xếp thêm đồ khác xung quanh. Nhưng với phiên bản Xbox này, nó hơi cồng kềnh nên mình cũng không mấy muốn mang đi “chill” như trước nữa.

Thay đổi lớn còn lại thuộc về phần mềm. Các máy Xbox Ally chạy phiên bản Windows thiết kế nhẹ hơn bình thường. Quan trọng hơn, chúng cài thêm giao diện Xbox toàn màn hình khi mở máy, giúp tối ưu Windows cho chơi game. Thanh Game Bar mà nhiều game thủ PC quen dùng cũng được tích hợp vào hệ điều hành, và gọi ra bằng nút Xbox chuyên biệt trên máy. Nhấn nút đó là bạn có thể mở launcher siêu nhanh với các phần mềm Steam, Battle.net, Epic Game Store, Ubisoft Connect và nhiều ứng dụng bên thứ ba khác, tất cả đều kết nối lại thành thư viện game tổng hợp.

Nghe thì có vẻ hay đấy, nhưng thực tế lại thường như cái “gói quà hơi ọp ẹp” khiến việc sử dụng máy đôi khi như một mớ bòng bong phức tạp. Một phần là do cách Xbox Ally chạy nền, phần khác là do “xung đột” giữa lớp giao diện Xbox, Steam và phần mềm Armory Crate của Asus, khiến mọi thứ không ổn định, không đồng nhất.

Điều khiến mình “chê” nhất ở các máy ROG đời đầu là nó khởi động thẳng vào Windows – mình không biết tại sao, nhưng việc máy chơi game lại hiện màn hình đăng nhập Windows kiểu desktop truyền thống khiến cảm giác rất… mất hứng. Chưa kể phần mềm Armory Crate cũng rối rắm, gây khó hiểu, chẳng thân thiện chút nào với người dùng. Kết hợp lại, trải nghiệm chơi game hay rốt cuộc cũng thường khiến bạn nhớ bạn đang chơi trên một thiết bị PC thu nhỏ có rất nhiều phần mềm đang “cố gắng sống chung hoà bình” theo kiểu vừa chạy được, không hỏng là may.

Nhiều lần mình nhấn nút Xbox mà cũng chẳng biết nó sẽ bật gì lên nữa. Có lúc Game Bar hiện, lúc khác thì vừa hiện Game Bar vừa có cửa sổ Steam lấn át, lại có lúc nhấn lia lịa mới được cửa sổ cần. Rồi nhiều khi Game Bar mở ra mà các nút bấm thì chẳng hoạt động, bắt buộc phải bấm chạm màn hình hay nhấn đi nhấn lại nút Xbox cho nó “thân thiện” với các nút bấm.

Tất cả những điều này khiến mình cảm giác đây chưa phải là một phần cứng thật sự được thiết kế riêng cho việc chơi game, dù thực tế máy cực mạnh và chơi game thì rất mượt mà. Khi vào game rồi – dù đó là Steam hay game trên Game Pass tận dụng đồng bộ lưu trữ đám mây để chơi linh động – thì cực kỳ ổn. Nhưng cứ động đến hệ điều hành là đau đầu: mình đếm không xuể bao lần phải vuốt lên từ dưới màn hình để hiện thanh taskbar Windows, ép game hiện lên trước hoặc phải tắt game treo, hoặc có lúc game đang chạy thì giao diện Xbox lại hiện lên chình ình trên đó không lý do.

Tất nhiên là rất khó chịu, nhưng dễ vượt qua khi bạn nhận ra phần lớn lỗi nằm ở việc phần mềm “đụng độ nhau”, lẫn lộn gây ra. Lúc đó chỉ việc tắt bớt mấy cái ứng dụng không cần thiết đi là được. Nhưng thật ra mình không muốn phải làm thế, và những ai khó tính như mình thì có lựa chọn khác ngon hơn. Mình không muốn “ném đá” máy này bởi nó không phải thứ nó chưa phải là, mà muốn đánh giá nó như nó vốn có. Nhưng lần này thì khó mà nói khác được ngoài cái Steam Deck.

Steam Deck và Steam Deck OLED yếu hơn các máy Xbox Ally về phần cứng – điều này thấy ngay khi nhiều game chạy mượt hơn trên Ally dù không phải lúc nào cũng cao hơn về khung hình. Cơ mà trải nghiệm bật máy và vào game của Steam Deck đánh bại hoàn toàn đối thủ về độ dễ chịu. Vì máy khởi động thẳng vào SteamOS, không phải màn hình đăng nhập Windows rất “chướng mắt” như Xbox Ally. SteamOS phù hợp hơn hẳn với dòng máy cầm tay, chạy cực mượt, và bạn có thể cài launcher khác hay nhập game từ các nền tảng khác vào thư viện Steam.

Chính xác thì có một số game cần khởi động kép Windows để chơi, nhưng ai muốn chơi game đó chắc cũng đủ “mặn mòi” để tự mò được.

Mặt phần mềm Valve làm ngon đến mức trải nghiệm y như Nintendo: trực quan, gọn gàng và hầu như lúc nào cũng vận hành đúng như kỳ vọng. Mình sẵn sàng hy sinh chút hiệu năng để đổi lại trải nghiệm “mượt mà” khi dùng máy thôi, thay vì phải cặm cụi xử lý lỗi mỗi lần mở cái Windows nhỏ xíu.

Giá thành cũng là điểm đau. Xbox Ally X giá tầm 1000 đô la, khá khó để khuyên người thường mua, nhất là nếu không muốn đau đầu với chuyện cấu hình và thiết lập phức tạp. Nhưng nếu bạn rành công nghệ, không ngại tinh chỉnh để tối ưu trải nghiệm trên hệ điều hành và game, Ally X cực kỳ đáng giá khi xét về sức mạnh. Ngoài laptop gaming ra, đây là một trong những thiết bị cực kỳ mạnh mẽ mà bạn có thể nhét gọn trong balo và mở ra chơi bất cứ lúc nào. Và ở điểm đó, máy vẫn mang trong mình “tia lửa ma thuật” riêng.

Nhưng điều này cũng đúng cho cả các máy ROG Ally đời trước và Steam Deck – vốn tiết kiệm cho bạn vài trăm đô. Nếu bạn chọn Steam Deck OLED, đồ họa chơi game còn “mượt” hơn dù không có thêm sức mạnh như Xbox Ally. Về phần mềm, Microsoft cũng hứa hẹn sẽ mang các tính năng Xbox cập nhật đến tất cả thiết bị ROG trong tương lai.

Trong khi Steam Deck mang cảm giác như một nền tảng chơi game “chính chủ”, duy nhất và mượt mà gần như console, thì Xbox Ally lại hoạt động tỏ ra hợp nhất hơn như một phần mở rộng của các hệ sinh thái PC, có thể là Steam, Xbox hay những cái khác. Điều đấy cũng đúng với phương châm Xbox đang theo đuổi khi quảng cáo sản phẩm. Nhưng suốt quá trình dùng Xbox Ally X, mình liên tục nghĩ: “Nó có thể là một Xbox”, chứ chưa phải là “đúng chuẩn Xbox”. Rõ ràng vẫn có rất nhiều anh em phù hợp với hai thiết bị Xbox Ally này, nhưng xét tổng thể, những handheld chơi game vẫn phải vượt qua khá nhiều thử thách để có thể phổ biến rộng rãi hơn.