Paper Mario ra mắt tại Nhật Bản tròn 25 năm trước, ngày 11 tháng 8 năm 2025. Ở dưới đây, chúng ta hãy cùng nhìn lại cách hệ thống chiến đấu động và cách tiếp cận độc đáo với cốt truyện Mario đã ảnh hưởng đến cả series trong nhiều năm sau đó.
Kể từ lần xuất hiện đầu tiên của Paper Mario bản gốc - lúc đó được gọi là "Super Mario Adventure" ở Mỹ và "Super Mario RPG 2" ở Nhật cách đây hai mươi lăm năm rưỡi, chẳng ai ngờ nó lại được yêu quý và vẫn được mọi người trân trọng sau cả một phần tư thế kỷ.
Nhưng đây rồi, đúng 25 năm trước ngày đó Paper Mario lần đầu xuất hiện trên kệ hàng tại Nhật. Dù đa số fan Paper Mario vẫn dành tình cảm đặc biệt cho Thousand-Year Door như trò chơi hay nhất trong series dài hơi, mình thì luôn có một cảm tình riêng cho bản gốc - nguồn cội tạo nên tất cả.
Paper Mario kể một câu chuyện vừa truyền thống vừa mới mẻ. Theo đúng kiểu Mario truyền thống: Bowser lấy được một bảo vật ma thuật đầy sức mạnh, bắt cóc công chúa Peach, rồi rải bảy ngôi sao hình MacGuffin khắp thế giới mà Mario phải đi thu thập trong một cuộc hành trình vĩ đại để đánh bại hắn. Không có những khoảnh khắc nhân vật lớn lao hay plot twist kinh điển, chỉ đơn giản là một câu chuyện Mario quen thuộc, an toàn.
Nhưng cũng theo đúng phong cách Mario, ý tưởng đơn giản ấy được nâng tầm nhờ cách thể hiện. Một hành trình xuyên sa mạc tưởng chừng bình thường lại được tô điểm bằng một điểm dừng chân ở một chốt tiền tiêu địa phương, nơi Mario phải tìm hậu duệ của một băng trộm để mở đường tới ngôi đền cổ. Trước khi leo núi tuyết, cậu còn phải chứng minh mình không phải thủ phạm trong bí ẩn án mạng chim cánh cụt nữa (nghe có vẻ lạ nhưng trong game thì hợp lý hẳn). Hành trình có đủ các điểm nhấn tạo nên sự khác biệt so với những màn nhảy nhót đơn thuần của vị thợ sửa ống nước.
Điểm nhấn thực sự của game chính là phần xây dựng tính cách nhân vật. Tiếp nối dấu ấn từ người tiền nhiệm Super Mario RPG, Paper Mario mang lại sức sống cho vũ trụ Mario mà trước đó chưa từng có. Lần đầu tiên ta được thấy công chúa Peach làm gì trong khi chờ Mario cứu mình khỏi Bowser. Không phải là cô công chúa yếu đuối bị bắt giam, Peach tỏ ra mạnh mẽ và tích cực, hỗ trợ Mario trên hành trình bằng mọi cách, thường là lén lút và truyền tin cho cậu biết nên đi đâu tiếp theo. Bowser cũng đáng sợ hơn bao giờ hết, sử dụng sức mạnh của cây Star Rod huyền thoại để trở nên gần như bất khả chiến bại. Nhưng sau khi đè bẹp Mario và đá cậu xuống vực chết chắc, điều đầu tiên hắn làm là… ghi chép lại trong nhật ký như một cô học sinh háo hức vậy. Vừa đáng sợ, vừa hài hước hết cỡ, Bowser phiên bản này là một ác nhân kinh điển đậm chất gây thương nhớ, mà các phần tiếp theo cùng cả phim hoạt hình cũng dựa vào đó.
Vấn đề tập trung phát triển nhân vật được thể hiện rõ nhất ở Toad Town – khu vực trung tâm của game. Trong các tựa Mario hiện đại, nếu bạn đã gặp một chú Toad thì coi như bạn đã… gặp hết rồi. Nhưng ở đây không giống vậy đâu nhé. Mặc dù ngoại hình khá giống nhau, hàng chục nhân vật Toad ở Toad Town đều có tính cách riêng biệt, từ đôi bạn trẻ ở đài phun nước luôn tìm cách liên kết tình yêu với cuộc phiêu lưu của Mario, đến gia đình đang vật lộn với sự thay đổi trong cấu trúc gia đình khi người cha mất việc cho đến khi lâu đài Princess Peach được xây lại. Nhân vật cũng không đứng yên một chỗ đâu. Lời thoại của họ liên tục đổi theo tiến độ hành trình của Mario để phản ánh trạng thái thế giới xung quanh. Điều này làm cho chuyến đi trở nên nhiều ý nghĩa hơn chứ không chỉ đơn thuần là đi cứu công chúa. Lần này, bạn đang cứu đồng thời một thế giới sống động, đầy những nhân vật và gia đình độc đáo, dễ thương – những con người thật sự để bạn quan tâm.
Nhưng chỗ game thật sự tỏa sáng nhất là phần thể hiện các cư dân ngoài Toad trong Vương quốc Nấm. Paper Mario đã tạo nên tiền đề cho việc những sinh vật quen thuộc trong Mario lại có diện mạo, tính cách, thậm chí phe phái khác hẳn nhau, một khía cạnh mà fan hâm mộ đã mong mỏi được thấy trở lại suốt nhiều thập kỷ. Super Mario RPG từng thử chơi với ý tưởng những tay sai của Bowser như Goomba hay Koopa Troopa rời bỏ phe Bowser và sống cuộc đời riêng, còn Paper Mario thì đẩy ý tưởng này lên một tầm cao mới. Lần đầu tiên, những nhân vật mà Mario gặp trên đường là một gia đình Goomba chẳng liên quan gì đến Bowser, họ giúp dỗ dành và chữa lành cho Mario. Những nhân vật khác như cô Boo giàu có Bow hay thằng Lakitu cá tính Lakilester lại mang đến thiết kế và cá tính mới lạ cho những sinh vật vốn rất đơn điệu trong Mario. Tốt nhất là họ có thể trở thành bạn đồng hành trong chuyến phiêu lưu của bạn.
Chính những nhân vật bạn đồng hành này làm cho hệ thống chiến đấu RPG của Paper Mario trở nên cực kỳ sôi động. Gặp quái vật ngoài thế giới và chiến đấu theo lượt bắt đầu. Mario sử dụng đủ loại đòn nhảy và búa quen thuộc để nghiền nát kẻ địch, còn bạn đồng hành hỗ trợ bằng các kỹ năng đặc trưng riêng của họ. Ví dụ, Goombario chuyên dùng đầu chạm khiến kẻ thù ngất xỉu, Bombette lại thích nổ tung địch bằng quả bom. Cách bố trí và loại kẻ thù bắt người chơi phải tính toán, thay đổi các chiêu thức và nhân vật đồng hành sao cho phù hợp từng trận đấu.
Bỏ qua phần đồ họa, bản gốc Paper Mario vẫn giữ được sức hút kinh ngạc. Cứ như thời kỳ đầu phát hành năm 2000, nó vẫn đầy sức quyến rũ và vui nhộn để chơi. Câu chuyện đơn giản nhưng lôi cuốn cùng gameplay thú vị khiến đây là cánh cửa mở lý tưởng cho những người mới đến với dòng RPG và cả fan Mario. Với hầu hết game RPG Mario đã ra mắt gần đây đều được làm lại bản remake (bao gồm cả bản Thousand-Year Door tuyệt đỉnh đã chỉnh sửa gần như toàn bộ lỗi nhỏ của phiên bản gốc), việc mong muốn Paper Mario cũng được làm lại không phải là điều không thể. Dù game có được làm lại một ngày nào đó hay vẫn giữ nguyên bản gốc, bất kỳ ai chưa từng thử trải nghiệm Paper Mario bản đầu cũng nên dành thời gian thưởng thức tác phẩm Mario vượt thời gian vẫn còn sự kết nối cho tới tận 25 năm sau.